De inspirerende junkie

Gisteravond op het Centraal Station te Groningen kwam er plots een junkie naar me toe met de opmerkelijke openingszin ‘vrouwen zijn voordeelparanoia!’. Na een verbaasde blik van mijn kant gaf de verwarde man al schreeuwend toelichting op zijn uitspraak: “als die hoeren je niet kunnen pakken, dan maken ze je wel.” Omdat ik er niet van hou om in de aandacht te staan, en het aantal blikken richting ons opmerkelijk snel steeg knikte ik instemmend. Terwijl ik doorliep schreeuwde hij mij ongevraagd nog enkele levenswijsheden na, maar al gauw werd hij overstemd door omstanders. Een hele opluchting en het gegloei van m’n wangen verminderde.

Toch was ik blij dat ik de man tegenkwam. Niet omdat ik zo op z’n gefilosofeer van de koude grond zat te wachten, integendeel zelfs, maar omdat de man durfde te zeggen wat hij kwijt wou. Hij zette z’n gedachtegang rechtstreeks om in spreektaal. Dat is mooi. Bij de meeste mensen worden deze gedachten namelijk eerst door een soort van ‘hoe kom ik over’-filter, een ‘kan ik dit zeggen’-filter en eventueel ook een ‘hoe reageerde ik of iemand anders eerder in deze situatie’-filter gestuurd. Zo stel ik mij dat tenminste voor. Uiteindelijk komt er dan een gecensureerde, genuanceerde en dikwijls voorspelbare uitspraak. Ik ben niet de eerste die z’n bedenkingen over deze algemeen gebruikte manier van communiceren heeft. Het heeft ook al een naam, namelijk ‘beleefdheid’, een woord dat nèt iets te serieus wordt genomen en dat nèt een te positieve bijklank heeft. Spreekwoordelijke varianten in dezelfde trant zijn ‘mooi weer spelen’ of het iets onschuldiger ‘leugentje voor eigen bestwil’. Omdat mensen het verschil tussen goed en kwaad, het verschil tussen wat wel en wat niet kan, niet goed beheersen worden de teugels der moraalfilosofie uit angst te strak aangetrokken.

Alhoewel de junkie niet een erg rabiate of extreme levensvisie had vond ik zijn manier van toespreken interessant en moedig. Ergens benijd ik het zelfs wel. Hij had geen last van bovengenoemde filters. Om mijn punt te verduidelijk even een voorbeeld. Hoe vaak heeft u niet dat iemand uit uw omgeving klaagt over een langdurig vrijwillig gesprek met iemand zonder daar zin in te hebben. Bijvoorbeeld met die oude kennis die eigenlijk nooit is gemogen, of met die tante die net iets teveel praat. Gewoon. Omdat het moet. Omdat het alweer zolang geleden is. Ikzelf heb hier meer moeite mee dan de meeste mensen. Het scheelt in de grootte van m’n vriendenkring, maar het scheelt ook irritaties. Ik weiger mee te doen aan de algemeen aanvaarde ongeschreven regels van schijnheiligheid. Het maakt dingen onnodig gecompliceerd. Een ander voorbeeld dat mij mateloos irriteerde was toen mijn moeder een vriendin van haar, die enkele jaren ouder is, aansprak met ‘u’. De desbetreffende vriendin werd gegroet met ‘hallo’, en afscheid werd genomen met het immens stijve ‘dag’. Jezus Christus, wat een ongelofelijk truttige en veels-te-moraalgebonden manier van communiceren!

Wijk eens af van dat overdreven beleefde gezeik. Ik vind niet dat je mensen moet beledigen, maar je mag op z’n tijd wel eens zeggen wat je nou werkelijk denkt of wil zeggen. Ik vraag me dan ook regelmatig af waarom er mensen zijn die een zin beginnen met ‘sorry dat ik het zeg hoor, maar ik vind dit en dit’. Niks sorry! Wat hartstikke fijn dat je eerlijk bent! En al kraak je me keihard af, je zorgt ervoor dat ik een realistisch zelfbeeld krijg. Gaven mensen maar wat vaker eerlijk hun mening. Het zou naïeve en arrogante mensen helpen hun ware ik te leren kennen.

Omdat ik er niet honderd procent op vertrouw dat mensen na het lezen van dit artikel acuut voornemen hun eerlijke en oprechte mening te gaan geven neem ik het heft zelf maar in handen.

Ten eerste een opmerking aan tienermeisjes in strakke topjes en korte rokjes: Tuurlijk is het zomer, en natuurlijk hoort daar weinig kleding bij, en natuurlijk zijn jullie allemaal sletjes. Dat is helemaal niet erg, sterker nog: dat is een zeer goede ontwikkeling. Maar jullie bovengemiddelde aantal sexsessies geeft jullie niet het recht om zo arrogant te kijken. Veelal van jullie zijn dom, en krijgen alleen op seksbeluste vriendjes omdat jullie lichaam afleiding geeft van jullie amateuristisch opgemaakte of gewoon lelijke gezicht. Dat jullie overdreven vaak het betekenisloze ‘I (L) you’ tegen je ‘sweety’ zeggen maakt het echter wel ietwat vertederend.

Studenten die bij een corps zitten: Dat jullie studeren betekent niet dat jullie slim zijn. Dus een denigrerende blik op alles wat niet op eenzelfde niveau studeert dan wel heeft gestudeerd is nergens voor nodig. Pas als jullie je bachelor- of masterdiploma hebben gehaald in de kortst mogelijke tijd verdienen jullie een schouderklopje. Jullie zijn bij een studentenvereniging gegaan om maar één reden: het sociale leven is nooit echt een succes geweest. Als je bij een corps gaat doorga je die verschrikkelijke ontgroening met maar één ding in je achterhoofd, namelijk ‘als ik dit eenmaal heb doorstaan, krijg ik vriendjes.’ Stelletje luie buitenbeentjes met grootheidswaanzin.

Hemme